Σύμφωνα με τον Αλβέρτο Αϊνστάιν, η φαντασία είναι σημαντικότερη από τη γνώση και μάλλον έχει δίκιο, γιατί όταν μας εγκαταλείπει τα πράγματα δυσκολεύουν.
Η φαντασία είναι μια ψυχική λειτουργία που αντλεί το υλικό της από παραστάσεις που λαμβάνουμε καθημερινά......
Αυτές οι παραστάσεις διασπώνται στα βασικά τους στοιχεία και κατόπιν αναπλάθονται δυνητικά σε άπειρους σχηματισμούς παράγοντας νέες παραστατικές εικόνες.
Αυτή η παραστατική λειτουργία της συνείδησης έχει βιολογική της βάση τον ανθρώπινο εγκέφαλο και αποτελεί αντικείμενο έρευνας της κλασικής ψυχολογίας κατέχοντας σημαντική θέση στις ανθρωπιστικές επιστήμες βοηθώντας στην παροχή νοήματος και στην εμπειρία και κατανόηση της γνώσης.
Η φαντασία είναι θεμελιώδης λειτουργία και στην ψυχολογία καλύπτει το σύνολο της παραστατικής λειτουργίας της ψυχής και αντιστοιχεί στον αγγλικό όρο Imagination, ενώ τα ίδια εικάσματα, τα πλάσματα της φαντασίας, αποκαλούνται φαντασιώσεις και αντιστοιχούν στην αγγλική λέξη Fantasy.
Η φαντασία ως έννοια είχε απασχολήσει αρκετά και τους έλληνες φιλοσόφους στην αρχαιότητα, με τους περισσότερους από αυτούς, όπως ο Αριστοτέλης, να συμφωνούν ότι χωρίς αυτήν δεν υπάρχει σύλληψη ιδεών.
Με όχημα τη φαντασία και το όνειρο ο σουρεαλισμός εμφανίστηκε ως κίνημα τέχνης στις αρχές του περασμένου αιώνα στον χώρο της λογοτεχνίας και εξελίχτηκε σ' ένα ευρύτερο καλλιτεχνικό και πολιτικό ρεύμα επιχειρώντας να εκφράσει έναν κόσμο ευρύτερο, πιο αληθινό από αυτόν που αντιλαμβάνονται οι πέντε αισθήσεις.
Η ισορροπία μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας βοηθάει συχνά στο να ξεπερνάμε αρκετές από τις δυσκολίες της ζωής, παρέχοντάς μας τη δυνατότητα συμμετοχής στις συνθήκες που θέλουμε να δημιουργήσουμε στο ανθρώπινο περιβάλλον, συχνά αξιοποιώντας κάποιο από τα όνειρά μας.
Παράλληλα, η φαντασία, χωρίς δεσμεύσεις στο εφικτό, παρέχει τη δυνατότητα σε πολλές από τις μορφές της τέχνης να περιγράφουν προφητικά καταστάσεις που επαληθεύονται στο μέλλον.
Εχοντας το προνόμιο να είναι ίσως η πιο ανέξοδη πηγή ευεξίας, η αδιερεύνητη αυτή ψυχική λειτουργία δίνει τη δυνατότητα στον άνθρωπο να αναζητά νόημα στον κόσμο και κατέχει ρόλο-κλειδί στη μαθησιακή διαδικασία.
Λογοτεχνία, κινηματογράφος και μουσική έχουν ωφεληθεί σημαντικά από τις δυνατότητες που μας παρέχει η φαντασία. Ειδικά στη μουσική έχουν δημιουργηθεί αρκετά ολοκληρωμένα έργα και τραγούδια που βασίζονται στη φαντασία των δημιουργών τους.
Το Imagination είναι από τα πιο γνωστά αμερικανικά τραγούδια που αναφέρονται σε μερικές από τις δυνατότητες που μάς παρέχει η φαντασία:
Imagination is funny It makes a cloudy day sunny
It makes a bee think of honey. Just as Ι think of you
Imagination is crazy Your whole perspective gets hazy
Starts you asking a daisy What to do, what to do
Have you ever felt a gentle touch and then a kiss, and then and then
Find it's only your imagination again Imagination is silly
You go around willy nilly for example Ι go around wanting you
and yet Ι can't imagine that you want me too.
Η Φαντασία του Απόστολου Καλδάρα, σε στίχους της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου, τραγουδισμένη από τον Γιώργο Νταλάρα (1971), είναι το πρώτο ελληνικό τραγούδι που έρχεται στο μυαλό μας σχετικά με το θέμα μας:
Δεν φταις εσύ, η φαντασία μου τα φταίει που σ' έπλασε όπως ήθελε αυτή,
η φαντασία μου που χρόνια με γελούσε πως θα μ' ανοίξεις την καρδιά μου την κλειστή.
Το τηλέφωνο είναι ένα μέσο που βοηθάει τη φαντασία μας να αναπτυχθεί, έτσι το 1964 ο Μανώλης Χιώτης με τη Μαίρη Λίντα γνώριζαν μεγάλη επιτυχία με το Πάρε με στο τηλέφωνο: Εστω κι απ' το τηλέφωνο στείλε μου τα φιλιά σου και με τη φαντασία μου θα βρίσκομαι κοντά σου.
Ο Παντελής Θαλασσινός και ο Γιάννης Νικολάου, το 1987, μέλη τότε στο συγκρότημα Λαθρεπιβάτες, μας έπειθαν ότι με τη φαντασία πολλά μπορούν να γίνουν:
Απόψε λέω να μην κοιμηθούμε, να πάμε κατευθείαν για δουλειά,
απόψε στ' ακρογιάλι θα τη βρούμε, θα πιούμε όλες τις μπίρες αγκαλιά.
Απόψε και με λίγη φαντασία θα μοιάζει με φιλμάκι γαλλικό, χρειάζεται αυτή η διαδικασία, μήπως μπορέσω και σου πω το σ' αγαπώ.
Στο Γουόκμαν του 1983, ο Δήμος Μούτσης καταφεύγει στη φαντασία ενός μικρού παιδιού για να πλάσει την ιστορία του:
Τα φεγγάρια με τους μύθους συναντιούνται τις νύχτες σε γιορτές αδελφοσύνης ενός άλλου καιρού, που ολοένα ξεμακραίνουν, ξεμακραίνει και πάλι για να γεννηθεί και πάλι στη φαντασία ενός παιδιού.
Τριάντα χρόνια πριν, το 1980, ο Γιάννης Πάριος έγραφε σε στίχους του Γιώργου Κανελλόπουλου μία από τις επιτυχίες του με τίτλο Σε χρειάζομαι:
Σε χρειάζομαι, σε χρειάζομαι, θέλω μαζί σου τους καημούς μου να μοιράζομαι.
Σε χρειάζομαι, πως είμαι κάτι στο πλευρό σου
να φαντάζομαι. Σε χρειάζομαι, σε χρειάζομαι, να είσ' εδώ όταν νυχτώνει
να μη σκιάζομαι, κακό μην πάθεις να προσέχω και να νοιάζομαι.
Ο Κώστας Τριπολίτης μέσα από τη συνεργασία του με τον Θάνο Μικρούτσικο έχει τη δυνατότητα να μας εκφράσει τις φαντασιώσεις του για τον γυναικείο χορό στο Προσπέκτους, που υπάρχει στο άλμπουμ τού 1991 Συγγνώμη για την άμυνα και το οποίο απαγγέλλει ο ίδιος ο συνθέτης:
Φαντάζομαι τις έγχρωμες γυαλιστερές γυναίκες στον τελευταίο τους χορό
μ' ένα στο χέρι κέρμα. Μπροστά από το παλιό τζουκ μποξ τα ρούχα τους να σκίζουν
και ρίγος να διαπερνά το αμείλικτό τους δέρμα.
Απρόσιτες στον πύργο τους έχοντας δραπετεύσει για μια συνάντηση κρυφή
με κάποιον εραστή τους.
Στης θάλασσας των ηδονών βουλιάξαν το βελούδο και βρέθηκαν αιχμάλωτες
μες στην κοιλιά του κήτους. Ναι, λάμπουνε φωσφορικά
νιώθοντας στο κορμί τους ενός παράφρονα θεού να τους χαϊδεύουν χάδια.
Το 1939 ο Βασίλης Τσιτσάνης μέσα από τους στίχους του Βλάχου στην Αρχόντισσα μας έκανε γνωστό το πόσο μπορεί να μας πλανέψει η φαντασία μας: Αρχόντισσα τα μαγικά σου μάτια τα ζήλεψα, τα έκλαψα πολύ, φανταστικά, σκεφτόμουνα παλάτια,
μα συ με γέμισες μαρτύριο στη ζωή.
Το 1946 η Σοφία Βέμπο τραγουδούσε αυτό που πολλοί σκεφτόμαστε συχνά όταν φανταζόμαστε μια Καινούργια ζωή, η οποία συνήθως υπάρχει μόνο στα τραγούδια: Κοντά σου θα 'ρθω κάποιο πρωί, φαντάσου τη νέα μας ζωή,
στοχάσου πως είμαι δίπλα σου και πάλι πως σου χαϊδεύω το κεφάλι
και πως σου λέω σιγανά: Καινούρια τώρα ζωή ας ξαναρχίσουμε οι δυο μας
κι ας πούμε πως με πρωτόειδες αυτό το πρωί.
Ο Ευγένιος Αρανίτσης έγραψε τους στοίχους στο Ενα κόκκινο σημάδι του Βασίλη Λέκκα, σε μουσική του Γιάννη Σπάθα, τραγούδι που μας ταξιδεύει σε διάφορα μέρη ενισχύοντας τη φαντασία μας: Μια γυναίκα απ' την Περσία βρήκε μες στη φαντασία
ένα κόκκινο σημάδι, μία λάμψη από τον Αδη κι από τότε κάθε βράδυ τραγουδάει στο σκοτάδι.
Αφήνοντας τη φαντασία σας να ταξιδέψει, μπορείτε να μεταφερθείτε σε γνωστούς και άγνωστους κόσμους με τραγούδια όπως τα Imagine-John Lennon, Fantasy-Earth, Wind And Fire, Ι've Got Το Use My Imagination-Gladys Knight and The Pips, Just My Imagination-Temptations και πολλά ακόμα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου